Inmourtalo-jauno
Helichrysum stoechas
Asteraceae Compositae
Àutri noum : Inmourtalo, Saureto, Flour-dóu-bon-Diéu, Catàrri, Eternalo.
Noms en français : Immortelle, Immortelle jaune.
Descripcioun :L'inmourtalo-jauno es uno poulido planto coumuno que fai de mato de pichot bouissoun majamen sus la sablo. Se recounèis eisadamen emé si flour coumpausado jauno d'or que se podon garda de tèms. H. italicum fai de flour coumpausado mai pichoto (emé de bratèio mens sarrado) alor que H. serotinum flouris tardivamen.
Usanço :Emai siguèsse pas gaire utilisado au nostre, l'inmourtalo-jauno es uno planto couneigudo pèr si vertu dins d'ùni païs mediterran. Demié tóuti, citarèn si prouprieta anti-bateriano e anti-enflamativo que soun di proun estudiado à l'ouro d'aro. En òli, li flour soun bono pèr la pèu. Se bouton peréu dins lou manja pèr perfuma li liéume e li cerealo.
Port : Pichoto planto lignouso
Taio : 5 à 50 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Camefite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Helichrysum
Famiho : Asteraceae
Famiho classico : Compositae
Tribu : Gnaphalieae
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : >6
Ø (o loungour) enflourejado : 1 à 5 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Jun à setèmbre
Liò : Garrigo
- Roucaio
- Tepiero seco
- Mar
Estànci : Termoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Eurimediterrano
Ref. sc. : Helichrysum stoechas (L.) Moench, 1794
Artemiso
Artemisia vulgaris
Asteraceae Compositae
Àutri noum : Aussent-fòu, Absinto-de-sant-Jan.
Nom en français : Armoise commune.
Descripcioun :L'artemiso es uno grando planto que pòu faire mai d'un mètre d'aut. Si fueio soun proun dentado, meme aquéli d'en aut, au contro de li de Artemisia verlotiorum que ié sèmblo proun. Peréu l'artemiso sènt pas tant bon que sa cousino de Chino : artemiso-de-chino.
Usanço :"Se sabiés li vertu de l'artemiso,N'en garniriés l'orlo de ta camiso" (TdF). D'efèt èi bono contro li fèbre, li verme, lis espaime, en tisano e subretout pèr faire veni li règlo : "L'artemiso servié que quand lei fremo avien mau de vèntre. Acò fahié sourti li règlo. Pèr lou vèntre èro bouon l'artemiso." (G. Didon in J.-L. Domenge, EbV, op.cit.). Li jóuini brout se manjon en ensalado o pèr douna de goust à la carno. Pamens, coume pèr l'absinto, fau pas n'en prendre de trop.
Port : Grando erbo
Taio : 50 à 200 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Artemisia
Famiho : Asteraceae
Famiho classico : Compositae
Ordre : Asterales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : >6
Ø (o loungour) enflourejado : 4 mm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1600 m
Aparado : Noun
Liò : Ribiero
- Champ
- Escoumbre e proche dis oustau
- Camin
Estànci : Termoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Bourealo
Ref. sc. : Artemisia vulgaris L., 1753